Dünyevi Zevkler Bahçesi

Şimdi sizlere benim için ‘’çok özel’’ olan Bosch’un ‘’Dünyevi Zevkler Bahçesi’’ tablosunu açıklayacağım.
Resmin sol köşesinde cennet, sağ köşesinde cehennem ortasında ise zevk bahçesi tasvir edilmektedir.
Solda Adem ile Havva Yaratıcı tarafından tanıştırılıyor. Daha sonra bu iki insan nefslerinin kurbanı oluyor. Yasak meyveyi yiyerek evrenin hapishanesi olan dünyada yerlerini alıyorlar. Dünyevi...

zevkler olsa gerek fazlasıyla cinsellik, en derin hazlar burada yaşanıyor. Ve insanoğlu çizgiyi sonuna kadar aşıyor, kendini dizginleyemiyor. Suyun merhametini değil cehennemini veyahut kabusunu tadacaklar az sonra. Nefsine yenilip, günahkar olduklarından cehennem kapısı açılıyor. Burası kapkaranlık bi yer. Öyleki sadece azabı –yani ateşi- görebilmekteyiz. Aşağıda ise kulak sembolünü görmekteyim. Burayı cehennem olarak baz alırsak kulak her şeyi denge içinde tutan bir organ. Arkasında da bıçak olması insanın nefsiyle kendine zarar vermesini betimliyor olabilir. Sağında da ressamın gaydaya benzer bir şey betimlemiş olması bir hayli ilginç. Burada da nefsine hakim olmak isteyenler mücadele etmelerine rağmen doğaya karşı günah işlemektedirler . İçi oyulmuş ağacı onarmaya çalışan insanlar var aşağıda da. Üzerlerinde kara büyü yahut şeytan var-yumurta bunu temsil ediyor- Sandal var lakin bu sandallar günahın çokluğundan olacak insanları taşıyamazlar. Az sonra batmak üzerelerdir. En aşağıda da cehennemden ziyade insanların orta çağ skolastik düşünceden sanat ile arındığını görüyorum. Sanat için kendini feda etmiş figürler gözüme çarpmakta. Veyahut bu insanlar eğlenceye çok düşkün olup, Yaratıcı’sını anmayı unutanların hazin bir sonu olarak da yorumlanabilir. Sağ dipte de mavi bir kuş var, diktatör olma emeliyle yanıp tutuşan. Zihinsel kölelikten kurtulamamış insanları yiyip tüketmekte. Ardından insanları çukuruna düşürmekte. Ve günahın şarabını içen figür de içini o lağıma boşaltıyor –istifra ediyor- azabı tadıyor. İşin hülasası dünyevi zevklere kanmamak ve buna direnebilmek diye de özetlenebilir. Bosch’un bu çok organizmalı resmini belli bir konuya hapsetmek ne kadar doğru bilinmez ama sadece bende uyandırdığı duygular bunlardır. Zaten sanat eseri ortaya çıkışından itibaren çeşitli anlamlandırma boyutuna girer ve kimse bunu yargılayamaz. Sevgilerimle… :)

 

 

Görsel: Hieronymus Bosch / Dünyevi Zevkler Bahçesi